نخستین کنگرۀ انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید به منظور تأسیس این انجمن در روزهای یکم و دوم سپتامبر ۲۰۱۱ در استکهلم سوئد برگزار شد که در آن گروهی از صاحبان قلم آذربایجان در تبعید از کشورهای مختلف شرکت کردند،  و در این مهم با تبادل افکار و اندیشه در شکل گیری این انجمن سهیم شدند.

در آغاز، خانم دکتر صدیقه عدالتی، آقای اسماعیل جمیلی و آقای شیوا فرهمند راد به عنوان هیئت رئیسه جلسه انتخاب شدند و در طول این دو روز ادارۀ جلسات را به عهده داشتند.

استاد براهنی در نشست استکهلم انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید

 

اولین روز این گردهمایی با خوش آمدگویی دکتر عدالتی به نمایندگی از طرف هیئت هماهنگی شروع شد و با سخنان  استاد رضا براهنی ادامه یافت.

استاد براهنی با تأکید به نقش و  پیشرو بودن جنبش های آذربایجان در برقراری دموکراسی در ایران و بین ملیت های مختلف  ایران به انقلاب مشروطیت و حکومت فرقۀ دموکرات آذربایجان اشاره کرد و افزود امیدوارم که با صلح و صفا و با احترام به همدیگر بتوانیم با تأسیس این انجمن قدمی بزرگ در نیل به اهداف بزرگمان که همان دستیابی به حقوق انسانی، آزادی بیان و اندیشه، حق تحصیل به زبان مادری است، برسیم و شاهد تحقق آرمان های این حرکت در کشور خود ایران باشیم. 

بعد از سخنان استاد براهنی، دکتر عدالتی منشور انجمن قلم جهانی و به دنبال آن بیانیه انجمن قلم آذربایجان جنوبی را که منطبق بر مفاد منشور انجمن قلم جهانی نوشته شده بود، قرائت کرد. بعد از بحث و تبادل نظر پیرامون این موضوع، بیانیۀ انجمن قلم آذربایجان به تصویب رسید. 

نشست کنگره انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید در استکهلم سوئد ـ سپتامبر ۲۰۱۱

 

همچنین بحث های زیادی در مورد انتخاب نام (عنوان) انجمن قلم صورت گرفت که در نهایت چهار عنوان پیشنهاد شد و به رأی اعضا گذاشته شد.

عنوان های پیشنهادی:

۱- انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید/ سورگونده گونئی آذربایجان (ایران) قلم انجومنی

۲- انجمن قلم آذربایجان جنوبی در تبعید/ سورگونده گونئی آذربایجان قلم انجومنی

۳- انجمن قلم آذربایجان (ایران) در تبعید/ سورگونده آذربایجان (ایران) قلم انجومنی

۴- انجمن قلم آذربایجان ایران در تبعید/  سورگونده ایران آذربایجانی  قلم انجومنی 

که از این چهار عنوان، اولین مورد با کسب اکثریت آرا به عنوان نام رسمی این انجمن انتخاب شد. 

دومین روز کنگره با انتخاب هیئت دبیران شروع شد که طی آن ده تن کاندیدا شدند و بعد از رأی گیری شش تن به عنوان اعضای اصلی و دو تن اعضای علی البدل انتخاب شدند. 

از راست: شیوا فرهمند راد، دکتر صدیقه عدالتی و اسماعیل جمیلی

اعضای اصلی هیئت دبیران:

دکتر هاشم خسرو شاهی، دکتر علیرضا اصغرزاده، دکتر صدیقه عدالتی، ماشاءالله رزمی، شیوا فرهمند راد، لیلا مجتهدی

اعضای علی البدل:

سودابه اردوان و اسماعیل جمیلی

بعد از انتخاب هیئت دبیران، استاد رضا براهنی با پیشنهاد اعضا و موافقت همه حاضران به عنوان رئیس افتخاری دائمی این انجمن برگزیده شد.

و بدین ترتیب انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید شکل گرفت و متعهد شد که فعالیت های خود را بر محور منشور انجمن قلم جهانی متمرکز کرده و از حقوق نویسندگان، شاعران، پژوهشگران و روزنامه نگاران آذربایجانی در سراسر جهان دفاع کند.

از راست: دکتر علیرضا اصغرزاده و دکتر هاشم خسروشاهی

در بخش پایانی همچنین از زحمات اعضای هیئت هماهنگی، هیئت مؤسسان، و تیم تدارکات تقدیر و تشکر به عمل آمد.

در اولین جلسه رسمی هیئت دبیران دکتر هاشم خسروشاهی به سمت رئیس هیئت دبیران انتخاب شد. 

یادآوری می شود که به علت کمبود وقت و نیز تعدد پیام های تبریک از طرف نهادهای مدنی و نویسندگان آذربایجانی از ایران و سایر کشورها که نتوانسته بودند در این کنگره شرکت کنند تنها به قرائت چند پیام بسنده شد.

در زیر بیانیه ی اعلام موجودیت “انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید” و همچنین اولین بیانیه ای که این انجمن در رابطه با بازگشایی مدارس و مرگ دریاچه ارومیه صادر کرده، می خوانید.

 بیانیۀ “انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید”

هموطنان عزیز

در تاریخ یکم و دوم سپتامبر ۲۰۱۱ گروهی از نویسندگان، شاعران، منتقدان، روزنامه نگاران و پژوهشگران آذربایجانی در تبعید در استکهلم سوئد در نخستین کنگرۀ مؤسسان خود گرد آمدند و “انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید” را تشکیل دادند. آنان  با پذیرفتن مفاد منشور انجمن قلم جهانی خواستار عضویت در آن انجمن شدند.

 ایران کشوری است کثیرالملـّه با زبان‌ها و فرهنگ‌های مختلف، اما فضای فشار و اختناق حاکم در دوران سلسله پهلوی‌ و به دنبال آن، جمهوری اسلامی، از دیدگاه سازمان‌های حقوق بشر، به‌ویژه انجمن قلم جهانی حقیقتی کتمان ناپذیر بوده است. در پی فعالیت‌های مؤثر انجمن قلم جهانی و به‌ویژه شعبه‌های آن در اروپا، آمریکا و کانادا، تعدادی از نویسندگان، شاعران و روزنامه نگاران ایرانی دربند از مرگ حتمی نجات یافته‌اند و در سایۀ همین فعالیت ها، جمهوری اسلامی تحت فشار، به آزاد کردن تعدادی از نویسندگان، شاعران و روزنامه نگاران ایران نیز گردن نهاده است.

به رغم این که اکثریت جمعیت ایران را غیر فارسی زبانان تشکیل می‌دهند ولی آنان از تحصیل به زبان مادری خود محرومند. بنا بر قانون اساسی جمهوری اسلامی زبان فارسی تنها زبان تحصیلی و اداری همۀ ایرانیان محسوب می‌گردد. برهمین مبنا زبان‌های ترکی آذربایجانی، کُردی، ترکمنی، بلوچی، عربی و غیره به رسمیت شناخته نمی‌شوند. ترک‌های آذربایجان نیز مانند دیگر ملیت های ایران مجبور به تحصیل به زبان فارسی هستند. بنا به آمار جمهوری اسلامی و سازمان‌های بین‌المللی، ترک‌های آذربایجان اکثریت نسبی جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند. اما علیرغم این واقعیت، راه تحصیل، نشر و حفظ فرهنگ ملی این اکثریت به روی زبان مادری‌شان بسته است. در واقع نویسندگان، شاعران، منتقدان، روزنامه نگاران، پژوهشگران و کلیه اقشار و طبقات مردم آذربایجان جنوبی (ایران) در میهن خود در تبعید کامل زبانی و فرهنگی به سر می‌برند، و کسانی که برای مطالبه طبیعی ترین حقوق انسانی خود اقدامی به عمل می آورند  توسط رژیم جمهوری اسلامی به عناوین مختلف سرکوب و روانه زندان‌ها می شوند.

به همین دلیل، ما، گروهی از  نویسندگان، شاعران، منتقدان، روزنامه نگاران و پژوهشگران آذربایجانی مقیم خارج از ایران، در پاسخ به نیازی مبرم، درجهت صیانت از زبان و فرهنگ ملی خود گردهم آمدیم و “انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید” را تشکیل دادیم.  ما اعلام می داریم که  با پذیرش اعلامیه جهانی حقوق بشر و مفاد منشور انجمن قلم جهانی، فعالیت‌های خود را بر محور این منشور متمرکز خواهیم کرد. و نیز اعلام می کنیم که با تشکیل این انجمن از کلیه حقوق نویسندگان، شاعران و پژوهشگران و روزنامه نگاران آذربایجانی در سراسر جهان قاطعانه دفاع  خواهیم کرد  و در جهت حفظ و اعتلاء فرهنگ و ادبیات آذربایجان کلیۀ فعالیت های خود را متمرکز خواهیم نمود.

تردیدی نیست که  “انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید” در جهت اعتلای حقوق ملیت های دیگر ایران نیزدر کنار آنان خواهد ایستاد.

با احترام

هیئت دبیران “انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید”

رئیس افتخاری دائمی: 

 رضا براهنی  

اعضای هیئت دبیران: 

هاشم خسروشاهی، صدیقه عدالتی، علیرضا اصغرزاده، ماشاالله رزمی، شیوا فرهمند راد، لیلا مجتهدی

اعضای علی البدل:

سودابه اردوان ، اسماعیل جمیلی

۱۹ سپتامبر  ۲۰۱۱

 ۲۸ شهریور ۱۳۹۰

 

اطلاعیه انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید درباره مرگ دریاچه اورمیه و بازگشایی مدارس 

 هموطنان عزیز:

آغاز به فعالیت انجمن قلم آذربایجان جنوبی با دو حادثه بسیار مهم و سرنوشت ساز مصادف شده است. از یک سو ناباورانه شاهد مرگ تدریجی دریاچه اورمیه هستیم؛ مرگی که بی تردید زوال سرزمین تاریخی آذربایجان و دربه‌دری و آوارگی میلیونی ساکنان آن را در پی خواهد داشت. و از سوی دیگر، با شروع ماه مهر در آستانه بازگشایی مدارسی هستیم که در طول هشتاد و اندی سال، غیر از استعمار زبانی و هژمونی فرهنگی، ارمغان دیگری برای کودک آذربایجانی نیاورده‌اند. انگار وجود آذربایجان را با استعمار و استثمار سرشته‌اند و تاریخ مدرنش را با نژادپرستی و یغمای فرهنگی همزاد کرده‌اند. در مقابل چنین سرنوشت مظلومانه‌ای، چه شگفت‌انگیز است دیدن جوانان، زنان و مردان غیوری که در ماه‌ها، هفته‌ها، و روزهای اخیر علیه متجاوزان به طبیعت، به محیط زیست و به فرهنگ آذربایجان دست به مبارزه و مقاومتی جانانه زده‌اند.

انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید مبارزه و مقاومت ستودنی هموطنان‌مان را در رویارویی با تجاوز و استعمار ارج می‌نهد و خود را بخشی از این مبارزه بزرگ می‌داند. مقاومت در برابر تجاوز به محیط زیست جدای از مبارزه علیه استعمار زبانی و استیلای فرهنگی نیست؛ همچنان که مبارزه بر ضد تبعیض جنسی نمی‌تواند از مبارزه علیه ظلم اقتصادی جدا باشد. در تحلیل نهایی، همه حوزه‌های ظلم و ستم با هم مرتبطند و نیل به پیروزی جز در اتحاد و همبستگی آگاهانه خیل ستمدیدگان میسر نخواهد بود. ما ضمن آرزوی موفقیت برای همه مبارزات مترقی و پیشرو، تأکید می‌کنیم:

یک: دریاچه اورمیه باید زنده بماند. زندگی آذربایجان به حیات این دریاچه گره خورده است. شادابی، نشاط و حیات باید به بستر خشکیده دریاچه اورمیه بازگردند. تا حصول این مهم، بر ماست که خیابان‌ها را خالی نگذاریم و بی امان به مبارزه ادامه دهیم؛

دو: ماه مهر، ماه بازگشایی مدارس، سرآغاز جان گرفتن استعمار زبانی و تاراج فرهنگی آذربایجان است. هم‌زمان با آغاز مدارس، ما نیز هم‌صدا با جوانان‌مان خطاب به دولت و رژیم نژادپرست به بانگ بلند فریاد می‌کشیم:

“اؤز دیلینده مدرسه   اولمالی‌دیر هرکسه”؛

سه: آزادی زبان مادری، آزادی بیان و قلم، آزادی اندیشه و آزادی تجمع جزو طبیعی‌ترین و بدیهی‌ترین آزادی‌ها هستند؛ همچنان که دفاع از حق حیات دریاچه اورمیه و سلامت زیست‌محیطی آذربایجان وظیفه‌ای است به‌غایت انسانی و ملی. در طول ماه‌ها و هفته‌های اخیر بسیاری از هموطنان‌مان به جرم دفاع از این آزادی‌های طبیعی و اصول حقوق بشری جان باخته‌اند و یا به انحاء مختلف مجروح، مصدوم، دستگیر و زندانی شده‌اند. ما در برابر روحیه عدالت‌جویی و ستم‌ناپذیری همه جانباختگان، مجروحان و زندانیان دلیر سر تعظیم فرود می‌آوریم و آزادی بلادرنگ و بدون قید و شرط همه اسیران را خواستاریم.

 با احترام

انجمن قلم آذربایجان جنوبی (ایران) در تبعید

۲۹ شهریور ۱۳۹۰

pen.azerbaijan[at]gmail.com